Шиа: Тафовут байни таҳрирҳо
→Дувоздаҳимомӣ
| Сатри 62: | Сатри 62: | ||
Воқифия ба касоне мегӯянд, ки пас аз шаҳодати [[Имом Мусои Козим алайҳиссалом|Имом Козим (а)]], дар ӯ таваққуф карданд; яъне ӯро охирин имом медонистанд.<ref>Таботабойӣ, Шиа дар Ислом, 1383ҳ.ш., саҳ.65</ref> Ғолиён ҳам гурӯҳе буданд, ки дар хусуси мақоми имомони шиа, зиёдаравӣ мекарданд; яъне ба улуҳияти онон эътиқод доштанд, онҳоро махлуқ намедонистанд ва ба Худованд ташбеҳ мекарданд.<ref>Шаҳристонӣ, ал-Милалу ва-н-ниҳал, 1375ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.154</ref> | Воқифия ба касоне мегӯянд, ки пас аз шаҳодати [[Имом Мусои Козим алайҳиссалом|Имом Козим (а)]], дар ӯ таваққуф карданд; яъне ӯро охирин имом медонистанд.<ref>Таботабойӣ, Шиа дар Ислом, 1383ҳ.ш., саҳ.65</ref> Ғолиён ҳам гурӯҳе буданд, ки дар хусуси мақоми имомони шиа, зиёдаравӣ мекарданд; яъне ба улуҳияти онон эътиқод доштанд, онҳоро махлуқ намедонистанд ва ба Худованд ташбеҳ мекарданд.<ref>Шаҳристонӣ, ал-Милалу ва-н-ниҳал, 1375ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.154</ref> | ||
==Дувоздаҳимомӣ== | == Дувоздаҳимомӣ == | ||
Навиштори аслӣ: | : ''Навиштори аслӣ:'' '''[[Имомия]]''' | ||
Шиаи дувоздаҳимомӣ ё исноашарӣ бузургтарин фирқаи мазҳаби шиа аст. Тибқи мазҳаби имомия, пас аз Пайғамбари Ислом (с), дувоздаҳ имом вуҷуд дорад, ки нахустинашон | Шиаи дувоздаҳимомӣ ё исноашарӣ бузургтарин фирқаи мазҳаби шиа аст.<ref>Ҷабраилӣ, Сайри татаввури каломи шиа, 1396ҳ.ш., саҳ.46; Таботабойӣ, Шиа дар Ислом, 1383ҳ.ш., саҳ.66</ref> Тибқи мазҳаби имомия, пас аз [[Ҳазрати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам|Пайғамбари Ислом (с)]], [[Имомони маъсум|дувоздаҳ имом]] вуҷуд дорад, ки нахустинашон [[Имом Алӣ алайҳиссалом|Имом Алӣ (а)]] ва охиринашон [[Имом Маҳдӣ аҷҷалаллоҳу таоло фараҷаҳ|Имом Маҳдӣ (аҷҷалаллоҳу фараҷаҳ)]] аст,<ref>Таботабойӣ, Шиа дар Ислом, 1383ҳ.ш., саҳ.197-199</ref> ки ҳануз зинда аст, дар ғайбат қарор дорад ва рӯзе барои барқарории адолат дар замин зуҳур хоҳад кард.<ref>Таботабойӣ, Шиа дар Ислом, 1383ҳ.ш., саҳ.230-231</ref> | ||
Раҷъат ва бадоъ аз боварҳои вижаи шиаёни дувоздаҳимомия аст. | [[Раҷъат]] ва [[Бадоъ|бадоъ]] аз боварҳои вижаи шиаёни дувоздаҳимомия аст.<ref>Раббонии Гулпойгонӣ, Даромаде ба шиашиносӣ, 1392ҳ.ш., саҳ.273; Таботабойӣ, ал-Мизон, 1417ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.106</ref> Тибқи омӯзаи раҷъат, пас аз зуҳури Имом Маҳдӣ (а), бархе аз мурдагон зинда хоҳанд шуд. Ин мурдагон ҳам некӯкорону шиаёнро шомил мешаванд ва ҳам душманони Аҳли Байтро, ки қарор аст сазои аъмолашонро дар ҳамин дунё ҳам бубинанд.<ref>Раббонии Гулпойгонӣ, Даромаде ба шиашиносӣ, 1392ҳ.ш., саҳ.273</ref> Бадоъ ҳам, яъне Худо гоҳ ба хотири маслиҳате, амреро, ки барои Пайғамбар ё имом ошкор карда буд, тағйир медиҳад ва чизи дигаре ҷойгузини он мекунад.<ref>Таботабойӣ, ал-Мизон, 1393ҳ.қ., ҷ.11, саҳ.381; Шайхи Муфид, Тасҳеҳ-ул-эътиқод, 1413ҳ.қ., саҳ.65</ref> | ||
Муҳимтарин мутакаллимони имомия иборатанд аз: Шайх Муфид (336 ё 338 – | Муҳимтарин [[Каломи имомия|мутакаллимони имомия]] иборатанд аз: [[Шайхи Муфид|Шайх Муфид]] (336 ё 338 – 413ҳ.қ.), [[Шайх Тусӣ]] (385 – 460ҳ.қ.), [[Хоҷа Насириддини Тусӣ]] (597 – 673ҳ.қ.) ва [[Аллома Ҳиллӣ]] (648 – 726ҳ.қ.).<ref>Кошифӣ, Каломи шиа, 1387ҳ.ш., саҳ.52</ref> Барҷастатарин фақеҳони имомияи ҳам инҳо ҳастанд: [[Шайх Тусӣ]], [[Муҳаққиқи Ҳиллӣ]], [[Аллома Ҳиллӣ]], [[Шаҳиди Аввал]], [[Шаҳиди Сонӣ]], [[Ҷаъфар Кошифулғито|Кошифулғито]], [[Мирзои Қумӣ]] ва [[Шайх Муртазо Ансорӣ]].<ref>Макорими Шерозӣ, Доират-ул-маорифи фиқҳи муқоран, 1427ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.260 то 264</ref> | ||
Бештари шиаёни Эрон, ки ҳудуди 90 дарсади ҷамъияти ин кишварро ташкил медиҳанд, дувоздаҳимомӣ ҳастанд. | Бештари шиаёни [[Эрон]], ки ҳудуди 90 дарсади ҷамъияти ин кишварро ташкил медиҳанд, дувоздаҳимомӣ ҳастанд.<ref>Тақизода Доварӣ, Гузорише аз омори ҷамъияти шиаёни кишварҳои ҷаҳон, 1390ҳ.ш., саҳ.29</ref> | ||
==Зайдия== | ==Зайдия== | ||