Шиа: Тафовут байни таҳрирҳо
хулосаи таҳрир нест
No edit summary |
No edit summary |
||
| Сатри 6: | Сатри 6: | ||
Ҳамаи шиаён ба ҷуз [[Зайдия]], имомро [[Исмат|маъсум]] медонанд ва бар ин боваранд, ки охирин имом, [[Имом Маҳдӣ аҷҷалаллоҳу таоло фараҷаҳ|Маҳдии мавъуд (аҷҷалаллоҳу фараҷаҳ)]] аст, ки дар [[Ғайбати Имом Маҳдӣ (аҷ)|ғайбат]] ба сар мебарад ва рӯзе барои барқарории адолат дар ҷаҳон, қиём хоҳад кард. | Ҳамаи шиаён ба ҷуз [[Зайдия]], имомро [[Исмат|маъсум]] медонанд ва бар ин боваранд, ки охирин имом, [[Имом Маҳдӣ аҷҷалаллоҳу таоло фараҷаҳ|Маҳдии мавъуд (аҷҷалаллоҳу фараҷаҳ)]] аст, ки дар [[Ғайбати Имом Маҳдӣ (аҷ)|ғайбат]] ба сар мебарад ва рӯзе барои барқарории адолат дар ҷаҳон, қиём хоҳад кард. | ||
Бархе дигар аз боварҳои каломии | Бархе дигар аз боварҳои каломии хоси шиа иборатанд аз: [[Ҳусн ва қубҳ|ҳусн ва қубҳи ақлӣ]], [[Танзиҳи сифот|танзиҳи сифоти Худо]], [[Амрун байн-ал-амрайн|амрун байн-ал-амрайн]], ин ки [[Адолати саҳоба|ҳамаи саҳоба одил нестанд]], [[Тақия|тақия]], [[Тавассул|тавассул]] ва [[Шафоат|шафоат]]. | ||
Дар мазҳаби шиа ҳамчун мазҳаби аҳли суннат манобеи истинботи аҳкоми шаръӣ иборатанд аз: Қуръон, суннат, ақл ва иҷмоъ аст. Албатта шиаён | Дар мазҳаби шиа ҳамчун мазҳаби аҳли суннат манобеи истинботи [[Аҳкоми шаръӣ|аҳкоми шаръӣ]] иборатанд аз: [[Қуръон]], [[Суннат|суннат]], [[Ақл|ақл]] ва [[Иҷмоъ|иҷмоъ]] аст. Албатта шиаён бар хилофи аҳли суннат, илова бар суннати Пайғамбар (с), суннати имомон, яъне рафтор ва гуфторашонро низ ҳуҷҷат медонанд. | ||
Имрӯза мазҳаби шиа се фирқа дорад: имомия, исмоилия ва Зайдия. Шиаёни имомӣ ё дувоздаҳимомӣ, бештарин ҷамъияти шиаёнро ташкил медиҳанд. Онон ба имомати дувоздаҳ имом эътиқод доранд, ки охиринашон Маҳдии мавъуд (аҷҷалаллоҳ фараҷаҳ) аст. | Имрӯза мазҳаби шиа се фирқа дорад: [[Имомия|имомия]], [[Исмоилия|исмоилия]] ва [[Зайдия]]. Шиаёни имомӣ ё дувоздаҳимомӣ, бештарин ҷамъияти шиаёнро ташкил медиҳанд. Онон ба имомати [[Имомони маъсум|дувоздаҳ имом]] эътиқод доранд, ки охиринашон Маҳдии мавъуд (аҷҷалаллоҳ фараҷаҳ) аст. | ||
Исмоилия, имомони имомияро то имоми шашуми онҳо | Исмоилия, имомони имомияро то имоми шашуми онҳо, яъне [[Имом Содиқ алайҳиссалом|Имом Содиқ (а)]] мепазиранд ва пас аз ӯ [[Исмоил писари Имом Содиқ (а)|Исмоил фарзанди Имом Содиқ (а)]] ва Муҳаммад писари Исмоилро имом медонанд ва муътақиданд ӯ [[Маҳдӣ|Маҳдии мавъуд]] аст. | ||
Зайдия, шумори имомонро маҳдуд намекунанд ва бар ин боваранд, ки ҳаряк аз фарзандони [[Ҳазрати Фотимаи Заҳро саломуллоҳи алайҳо|ҳазрати Фотима (с)]] ки олим, зоҳид, шуҷоъ ва саховатманд бошад ва қиём кунад, имом аст. | |||
Ҳукуматҳои [[Оли Идрис]], [[Алавиён (Табаристон)|Алавиёни Табаристон]], [[Оли Буя]], Зайдиёни Яман, [[Фотимиён]], [[Исмоилия]], [[Сарбадорон|сарбадорони Сабзавор]], [[Сафавиён|Сафавия]] ва [[Низоми Ҷумҳурии исломии Эрон|Ҷумҳурии исломии Эрон]] аз ҳукуматҳои шиъии [[Ҷаҳони Ислом|ҷаҳони Ислом]] будаанд. | |||
Барасоси гузориши анҷумани дин ва зиндагии муассисаи pew, байни 10 то 13 дарсади ҷамъияти мусулмонони ҷаҳон, шиа ҳастанд. Ҷамъияти шиаёнро ҳудуди 154 то 200 миллион нафар тахмин задаанд. Бештари шиаён дар [[Эрон]], [[Покистон]], [[Ҳинд]] ва [[Ироқ]] зиндагӣ мекунанд. | |||
== Таъриф == | |||
==Таъриф== | |||
Шиа ба касоне мегӯянд, ки муътақиданд бинобар аҳодисе, ки аз Пайғамбари Ислом ҳазрати Муҳаммади Мустафо (с) нақл шуда, Имом Алӣ (а) ҷонишини билофасли ӯаст; дар баробари аҳли суннат, ки мегӯянд Пайғамбар (с), ҷонишинашро таъйин накарда буд ва ба далели иҷмоъи мусулмонон дар байъат бо Абубакр, ӯ ҷонишини Пайғамбар (с) аст. Албатта ба гуфтаи Расули Ҷаъфариён, таърихпажӯҳи шиа, то чанд қарн пас аз пайдоиши Ислом, ба дӯстдорони Аҳли Байт (а) ва касоне, ки Имом Алӣ (а)-ро бар Усмон (халифаи сеюм), муқаддам медонистанд, ҳам шиа мегуфтанд. Инонро, дар баробари гуруҳи аввал, ки шиаи эътиқодӣ буданд, шиаи муҳаббатӣ (дӯстдори Аҳли Байт) меноманд. | Шиа ба касоне мегӯянд, ки муътақиданд бинобар аҳодисе, ки аз Пайғамбари Ислом ҳазрати Муҳаммади Мустафо (с) нақл шуда, Имом Алӣ (а) ҷонишини билофасли ӯаст; дар баробари аҳли суннат, ки мегӯянд Пайғамбар (с), ҷонишинашро таъйин накарда буд ва ба далели иҷмоъи мусулмонон дар байъат бо Абубакр, ӯ ҷонишини Пайғамбар (с) аст. Албатта ба гуфтаи Расули Ҷаъфариён, таърихпажӯҳи шиа, то чанд қарн пас аз пайдоиши Ислом, ба дӯстдорони Аҳли Байт (а) ва касоне, ки Имом Алӣ (а)-ро бар Усмон (халифаи сеюм), муқаддам медонистанд, ҳам шиа мегуфтанд. Инонро, дар баробари гуруҳи аввал, ки шиаи эътиқодӣ буданд, шиаи муҳаббатӣ (дӯстдори Аҳли Байт) меноманд. | ||